Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2017

Τραϊανοπούλου Μαρία, ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΝΟΣΤΟΣ, 10 Νοεμβρίου 2017

Δημοσιεύουμε το κείμενο της κ. Μαρίας Τραϊανοπούλου, Φιλολόγου, στην παρουσίαση του βιβλίου του Ισίδωρου Ζουργού "Λίγες και μία Νύχτες"
ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΝΟΣΤΟΣ
Έχουμε την τιμή και την χαρά να φιλοξενούμε σήμερα τον συγγραφέα Ισίδωρο Ζουργό με αφορμή την παρουσίαση του τελευταίου του μυθιστορήματος ΛΙΓΕΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΝΥΧΤΕΣ, το δικό μας Ισίδωρο, τον Ισίδωρο της Φλώρινας... που επιστρέφει στην πόλη που σφράγισε τα φοιτητικά του χρόνια με τις σπουδές του στην Παιδαγωγική Ακαδημία (1982-1984) και τον έχρισε εραστή και νοσταλγό της Φλώρινας του ατέλειωτου χειμώνα και του ολόδροσου καλοκαιριού, της ομίχλης και της διαύγειας,του καλού κρασιού και της κόκκινης πιπεριάς.Μιας πόλης όπου συνυπάρχουν μέσα της το ασκητικό στοιχείο του λιτού βίου της καθημερινότητας με το λαίμαργο της αιθητικής απόλαυσης και της αδιάκοπης απορρόφησης εικόνων και γνώσεων που οι λόγιοι,οι ποιητέςκαι οι ζωγράφοι της απλόχερα μοίραζαν μέσα από εκδόσεις, εφημερίδες, συλλόγους, συνάξεις φίλων και εκθέσεις στη στέγη φιλοτέχνων.....
Η καλή πλευρά της πόλης αντισταθμίζει με το παραπάνω το βαρύ χειμώνα της.Στην πραγματικότητα υπάρχουν δύο καλές πλευρές:η πρώτη έχει να κάνει με την πληθωρική ομορφιά του τοπίου και τα σπίτια της πόλης,αρχοντικά και λαϊκά και η δεύτερη με την αύρα που αποπνέουν τα πρόσωπα των κατοίκων,τα χρώματα των ζωγράφων,η οικείωση του ονείρου...Σε αυτό το τοπίο περιπλανήθηκε για αρκετό χρονικό διάστημα ο συγγραφέας και τα μάτια του άγγιξαν εικόνες από σπίτια στα χρώματα της ώχρας και του ρόδου,που αντιστοιχούσαν σε άλλες ζωές κι άλλους καιρούς,χαμένους τώρα, που έθρεψαν όμως τη μνήμη και τις απεικονίσεις της στο χαρτί στα μυθιστορήματα του Ι.Ζ.
Από την άποψη αυτή εικάζουμε ότι, όταν ο συγγραφέας προχωρά στην μυθιστορηματική ανασύσταση της συνοικίας των εξοχών στη Θεσσαλονίκη του 1909 και πέραν,έρχονται στη μνήμη του εικόνες από αρχοντικά που στοιχίζονταν στις όχθες του Σακουλέβα και στις οδούς της πόλης,με πέτρινα σκαλοπάτια,λουλουδιασμένες αυλές, ξυλόγλυπτες πόρτες και περίτεχνες προσόψεις.Γιατί η τέχνη έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει μορφές ζωής σε ποίηση και να μας κάνει να βλέπουμε στο βάθος τους την πραγμάτωση της ουσίας των πραγμάτων.
Στο Λίγες και μιά νύχτες η ματιά του συγγραφέα αιχμαλωτίζει εικόνες μιας άλλης εποχής της συνοικίας των εξοχών στη Θεσσαλονίκη,με εντυπωσιακές δεντροστοιχίες,πεζοδρόμια,μεγαλοπρεπείς επαύλεις, θαλερούς κήπους και περίτεχνες πόρτες.Σπίτια ερειπωμένα πια, που καταθέτουν στο παρόν ψήγματα από την παλιά τους ζωή,με σωβάδες που χάσκουν στο χρόνο και σε αφήνουν να μαντέψεις... πίσω από τις σφαλισμένες πόρτες,τις χορταριασμένες αυλές, τα ψηλοτάβαναδωμάτια ,άραγε εδώ κατοικούσαν ...σκιές,φαντάσματα, άγγελοι και διάβολοι, που συγχρωτίζονταν για χρόνια με ανθρώπους;
Εκεί τοποθετεί τον ήρωα του μυθιστορήματος, ο οποίος τρυπώνει σιγά σιγάστο άβατο της μοιραίας έπαυλης,για να μπεί στον κόσμο του παραμυθιού,ν΄αγγίξει τα γυαλισμένα οστέινα χερούλια και να θαυμάσει τα ζωγραφιστά ταβάνια στα δωμάτια, όπου θα ξεχυθούν τα όνειρα και θα γεννηθεί ο έρωτας για εκείνο το κορίτσι, που θα ξεσήκωνε την υπόλοιπη ζωή του.
Στους πολυδαίδαλους δρόμους της περιγραφικής δεξιότητας του συγγραφέα η φύση και το τοπίο έχουν κεντροβαρή σημασία ως αξία και ποιότητα , ώστε να ορίζουν τη σχέση του ανθρώπου με το χώρο , το φυσικό περιβάλλον και το υπερτοπικό.Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η αλλοτρίωση συντελείται σ΄ένα κατεστραμμένο περιβάλλον που είναι αντίγραφο της ζωής κατεστραμμένων ανθρώπων, ανθρώπων που πρόθυμα ακολούθησαν το πρώτο σφύριγμα του κέρδους για να πλουτίσουν στην εποχή της αντιπαροχής, η οποία εξέθρεψε μια παρασιτική κοινωνία που τράφηκε από την εξουσία και το κέρδος και έχασε κάθε ηθική στο όνομα του τυχάρπαστου και του ευκαιριακού.
Από την άλλη μεριά ο συγγραφέας μας χαρίζει εικόνες στα χρώματα του λευκού και στα σχήματα των χιονισμένων βουνών , των ολόγυμνων δέντρων και των παγωμένων κοιλάδων, που όλοι μας αιώνες τώρα βλέπουμε και τις κουβαλάμε μέσα μας σαν ομαδική μας μνήμη,για να τις αναγνωρίσουμε στις περιγραφές του Ισίδωρου Ζουργού στις σκηνές της περιπλάνησης του ήρωα στις στέπες της Ουκρανίας ...Αλλά και γνώριμες εικόνες ανθρώπινης θαλπωρής στη ζεστασιά της ξυλόσομπας της γιαγιάς Γιορντάνκα, που ανακουφίζει τον ήρωα από το δριμύ ψύχος του άγριου πάνω κόσμου του πολέμου και της φθοράς, όπως στους χειμώνες της Φλώρινας, που οι Φλωρινιώτες ξέρουν να νικούν το ψύχος με τα αντίδωρα της γεύσης και της φιλοξενίας. Όμως ο τόπος μας προσφέρει και μοναδικές στιγμές απομόνωσης και αυτογνωσίας,σε όσους εκτιμούν την ησυχία.Έτσι αιχμαλωτισμένος ο ήρωας στην μοναξιά του, κερδίζει εκείνη την αυτοσυνειδησία που ως λάφυρο του πρόσφερε ο άγονος εκείνος τόπος.
Στον απόηχο της άλυτης διαμάχης για το νόημα της ζωής κατατίθεται από το συγγραφέα ως λύτρωση η αγάπη που όλα τα υπομένει και όλα τα καθαίρει.

ΤΡΑΪΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ, Φιλόλογος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου